مسکن ادامه
لوکه :
لوکه به دو صوت ساخته می شد . یکی آن که چهار چوب محکم از درخت گز یا کُنار به بلندای حداقل دو متر را به صورت عمودی در فاصیه ی حداقل چهار متر مربع در زمین قرار داده و محکم می کردند و هر چهار چوب را با چوب های دیگری به یکدیگر متصل کرده و با ریسمان به هم می بستند . آنگاه روی آن را با چوب های محکم سقف دار می کردند . ارتفاع لوله به سه متر هم می رسید . روی بام لوکه معمولا ستّه می انداختند و برایش نیز با بستن چند تکه چوب محکم به دو پایه ی آن ، پله می ساختند تا بتوانند به سهولت بالا رفته و روی آن بنشینند یا بخوابند و پایین بیایند . چنین جایی معمولا برای یک نفر به منظور خوابیدن و یا چند نفر برای نشستن بود و بیشتر در جالیز های هندوانه ساخته می شد تا کشاورزانی که مجبور بودند حتی ماه ها در بیابان به سر ببرند ، در محیط امن تری باشند و از شر گزندگان یا درندگان محفوظ بمانند .
انواع دیگر لوکه نیز وجود داشت که خاص خانه های روستایی بود .
الف : نوعی لوکه بود که با خشت خام در گوشه ای از اتاق نشیمن و در ابعاد لازم می ساختند تا رخت خواب ها را روی آن قرار بدهند .
ب : نوعی لوکه نیز در حیاط خانه ها و در محیط باز ساخته می شد تا شب های تابستان که گرما و شرجی مانع از رفتن در سر پناه ها می شد ، بر روی آن بخوابند به امید آن که نسیمی وزیدن بگیرد و عرق آنان را خشک کند و همچنین از خطر جانوران و حشرات گزنده در امان باشند . نحوه ی ساخت این گونه لوکه ها بدین صورت بود که دو یا سه ردیف خشت به موازات هم می چیدند و ارتفاع آن را به حداکثر یک متر می رساندند و روی آن ستّه پی گستراندند تا شب ها روی آن رختخواب ها را پهن کنند و بخوابند . شب های گرم بنار آب شیرین و وجود حشرات موذی باعث شد تا بعد ها از پشه بند ( کِلّه ) نیز استفاده کنند .
کپر :
کپر نیز گاهگاهی در برخی از خانه ها دیده می شد . کپر به چند صورت ساخته می شد .
الف : در مسیر شمال به جنوب . به اندازه ی تقریبی یک و نیم در دو متر در کنار هم و چسبیده به یکدیگر گُرد نخل را در زمین محکم می کاشتند . برای این منظور ، ته گرد ها که محکم تر هستند را در زمین می بردند و نوک آنان روی به بالا قرار داشت . سپس به همان اندازه نیز از سمت شرق یا غرب آن و در مسیر شمال به جنوب و به موازات آن ، همین کار را تکرار می کردند به نحوی که دو ردیف برگ نخل به فاصله حدود دو متر رو به روی همدیگر صف می کشیدند . آنگاه برای محکم کاری نیز ، دو چوب محکم در سمت شمال یا جنوب که به صورت دو درب ورودی خودنمایی می کرد ، به صورت عمود در زمین قرار می دادند و چوبی روی آن دو قرار می دادند و می بستند و در واقع مانند دروازه ی فوتبال در می آمد . بعد از آن ، نوک برگ های خشک نخل را از یک ردیف به سمت ردیف مقابل می بردند و هر گُرد را با گرد مقابل خود به تیر افقی می بستند . پشت کپر یعنی سمت غرب که توفان و باد می آمد را با خار و برگ نخل چنان محکم پوشش می دادند تا باد به آسانی در آن راه نیابد . تش باد های تابستانی دشتستان ، مسیر غرب را به سوی شرق طی می کنند .
این نوع کپر معمولا برای استفاده در بیابان ها و یا جالیز و مزارع به کار می رفت و در طول روز مورد استفاده قرار می گرفت . پس از پایان فصل محصولات و برداشت هندوانه و ... ، کپر ها را نیز تخریب کرده و به خانه می آوردند تا از برگ های نخل آن برای سوخت استفاده کنند .
ب : نوعی کپر نیز ساخته می شد که در ابعاد بسیار وسیع و به اندازه ی چند اتاق گنجایش داشت به گونه ای که تمام اعضای خانواده و مهمانان نیز می توانستند در آن جمع شوند و زندگی کنند . برای ساخت این نوع کپر ، از چوب های محکم کُنار ، گز یا نخل استفاده می کردند . به چوب های محکمی که ستون های اصلی کپر را تشکیل می دادند ، رِک? می گفتند . کپر سازان ، رک ها را در فاصله های معین نصب می کردند و با قرار دادن چوب های نازکتری بر روی آن ها همه ی ارکان کپر را به هم متصل می کردند و دیواره و سقف آن را نیز می پوشاندند . برای پوشاندن سقف ، از تک ، گرد نخل ، خاراشتر ، علوفه و ... استفاده می شد . پشت این نوع کپر نیز به غرب بود و دیواره ی پشت آن از شمال به جنوب امتداد داشت . به همین جهت معمولا دیوار مقابل باد را ستّه می گذاشتند تا با دوام تر باشد و از باد وتوفان نیز بیشتر جلوگیری بکند . ساخت این نوع کپر ، کار زیادی می برد و البته که استفاده ی زیادی داشت . می توان حدس زد که اجداد ما پیش از آن که به خانه های گلی پناه ببرند ، در این کپر ها زندگی می کرده اند . این نوع کپر علاوه بر این که در حیاط ها ساخته می شد ، در باغ ها نیز به دلیل فراهم بودن امکانات لازم ، شکل می گرفت . پشت کپر ها را با خاراشتر به صورت انبوه می پوشاندند و گاه نیز خاراشتر ها را نم می زدند تا باد خنک تری وارد کپر شود . کپر ها به دلیل تعدیل در هوای گرم تابستان ، ظهر ها بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت و افراد خانواده در آن ها می خوابیدند .